Hợp đồng lao động vô hiệu là gì? Trường hợp nào thì hợp đồng lao động vô hiệu

Hợp đồng lao động vô hiệu là gì? Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động

Hợp đồng vô hiệu là hợp đồng không đáp ứng đầy đủ các điều kiện để hợp đồng có hiệu lực theo quy định của pháp luật do đó không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng.

Khi hợp đồng vô hiệu sẽ không làm phát sinh hay thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia kể từ thời điểm giao kết hợp đồng. Hợp đồng sẽ không có giá trị pháp lý từ thời điểm giao kết, dù cho các bên chưa thực hiện hợp đồng hoặc là đã thực hiện hợp đồng.

Cũng như các hợp đồng khác, hợp đồng vô hiệu cũng được phân chia làm hai loại: từng phần và toàn bộ.

Theo quy định Điều 49 Bộ luật lao động 2019 quy định về hợp đồng vô hiệu cụ thể như sau:

Điều 49. Hợp đồng lao động

1. Hợp đồng vô hiệu toàn bộ trong trường hợp sau đây:

a) Toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động vi phạm pháp luật;

b) Người giao kết hợp đồng lao động không đúng thẩm quyền hoặc vi phạm nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động quy định tại khoản 1 Điều 15 của Bộ luật này;

c) Công việc đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc mà pháp luật cấm.

2. Hợp đồng vô hiệu từng phần khi nội dung của phần đó vi phạm pháp luật nhưng không ảnh hưởng đến các phần còn lại của hợp đồng.

Các trường hợp hợp đồng vô hiệu

Hợp đồng vô hiệu làm mất hoàn toàn hoặc giảm giá trị pháp lý từng phần của hợp đồng. Sự vô hiệu có thể tước đi quyền được duy trì và thực hiện hợp đồng của các bên trong quan hệ lao động. Đối với một số trường hợp, hợp đồng vô hiệu đồng nghĩa với việc chủ thể của hợp đồng đó vi phạm pháp luật.

Điều kiện đảm bảo cho một hợp đồng là hợp pháp thông thường bao gồm: nội dung của hợp đồng phù hợp với quy định của pháp luật; chủ thể tham gia hợp đồng đáp ứng yêu cầu về năng lực pháp luật và năng lực hành vi theo quy định của pháp luật; hình thức của hợp đồng phù hợp với quy định của pháp luật; các điều kiện khác do pháp luật quy định hoặc do các bên xác định phù hợp, không trái pháp luật. Nếu vi phạm các điều kiện trên, hợp đồng sẽ bị coi là vô hiệu, bao gồm hai mức độ: vô hiệu toàn bộ và vô hiệu từng phần.

Hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ

Theo khoản 1 Điều 49 Bộ luật Lao động, trường hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

– Toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động vi phạm pháp luật

Đây là quy định mang tính dự liệu lý tưởng, vì trong thời đại ngày nay ý thức, nhận thức của người lao động, người sử dụng lao động, cán bộ công đoàn đã được nâng cao, hơn nữa các bên có thể được trợ giúp về mặt pháp lý hơn trước kia.

– Người giao kết hợp đồng lao động không đúng thẩm quyền

Việc ký kết không đúng thẩm quyền xảy ra trong nhiều trường hợp khác nhau, tuy nhiên đều liên quan đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của người đại diện cho đơn vị sử dụng lao động, về lý luận cũng như thực tiễn, trường hợp nêu trên có thể được khắc phục khi người có thẩm quyền công nhận kết quả ký kết của người không có thẩm quyền.

– Công việc mà các bên đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc bị pháp luật cấm

Trường hợp này không thể khắc phục, vì đối tượng của hợp đồng không phải là việc làm, là bất hợp pháp, các bên đều có lỗi khi tham gia một hợp đồng có đối tượng trái pháp luật.

Hợp đồng lao động vô hiệu từng phần

Theo Bộ luật lao động, hợp đồng lao động vô hiệu từng phần khi nội dung của phần đó vi phạm pháp luật nhưng không ảnh hưởng đến các phần còn lại của hợp đồng. Do đó chỉ nội dung bị vô hiệu bị mất hiệu lực thực hiện các nội dung khác vẫn có giá trị hiệu lực thực hiện bình thường.

Trong trường hợp một phần hoặc toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động quy định quyền lợi của người lao động thấp hơn quy định trong pháp luật về lao động, nội quy lao động, thoả ước lao động tập thể đang áp dụng hoặc nội dung của hợp đồng lao động hạn chế các quyền khác của người lao động thì một phần hoặc toàn bộ nội dung đó bị vô hiệu.