Có được sa thải hàng loạt nhân viên qua kỳ thi sát hạch?
Có được tổ chức những kỳ thi sát hạch để sa thải hàng loạt nhân viên?
Vào những thời điểm thị trường lao động bị bão hòa, nhiều doanh nghiệp đã tổ chức các kỳ thi sát hạch, kiểm tra năng lực nhằm áp dụng hình thức kỷ luật sa thải các nhân viên (được cho là) không đủ năng lực. Vậy đây có phải là một hành vi phù hợp với quy định của pháp luật?
1. Các căn cứ để sa thải người lao động
Về mặt pháp lý, người sử dụng lao động có quyền xử lý kỷ luật lao động đối với những người lao động vi phạm những quy định về việc tuân theo thời giờ làm việc, trật tự công ty, công nghệ, điều hành sản xuất, kinh doanh và các quy định khác trong nội quy lao động. Các hình thức xử lý kỷ luật lao động được Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định là:
- Khiển trách;
- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng; cách chức; và
- Sa thải.
Các hình thức xử lý kỷ luật sa thải
Theo Điều 126 Bộ luật Lao động năm 2012, người sử dụng lao động chỉ được áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải khi có các căn cứ sau đây:
- Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý trong phạm vi nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động;
- Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm;
- Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng: tức là tự ý bỏ việc 05 ngày làm việc cộng dồn trong phạm vi 30 ngày kể từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc hoặc 20 ngày làm việc cộng đồn trong phạm vi 365 ngày kể từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng. Trong đó, lý do chính đáng được xem xét trong các trường hợp sau:
- Do thiên tai, hỏa hoạn;
- Bản thân, bố đẻ, mẹ đẻ, bố nuôi, mẹ nuôi, bố vợ, mẹ vợ, bố chồng, mẹ chồng, vợ hoặc chồng, con đẻ, con nuôi hợp pháp bị ốm có giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật;
- Các trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động (theo Điều 31.2 Nghị định 05/2015/NĐ-CP)
2. Có được tổ chức những kỳ thi sát hạch để sa thải hàng loạt người lao động
Như đã trình bày ở trên, Bộ luật Lao động đã chỉ ra các căn cứ xác định để người sử dụng lao động thực hiện quyền xử lý kỷ luật lao động với hình thức sa thải. Cần lưu ý rằng, Điều 126 không có bất kỳ một cơ chế mở nào cho người sử dụng lao động tự ý xác lập các căn cứ khác để sa thải người lao động (như tổ chức các kỳ thi sát hạch, kiểm tra năng lực định kỳ…) ngoài các căn cứ luật định.
Chính vì thế, nếu người sử dụng lao động đã tiến hành xử lý kỷ luật lao động với hình thức sa thải hàng loạt người lao động như đã nêu, việc sa thải này có khả năng bị người lao động khiếu nại đến các cơ quan giải quyết tranh chấp lao động hoặc khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền.
Trong trường hợp cơ quan giải quyết tranh chấp lao động hoặc Tòa án có thẩm quyền đưa ra kết luận rằng quyết định xử lý kỷ luật lao động của người sử dụng lao động là trái pháp luật, người sử dụng lao động có khả năng bị buộc phải hủy quyết định xử lý kỷ luật lao động đã ban hành và phục hồi lại toàn bộ quyền lợi của người lao động (nếu có).
Song, người sử dụng lao động vẫn có quyền tổ chức các kỳ thi kiểm tra năng lực để đánh giá, rà soát chất lượng, nâng cao năng suất người lao động. Theo đó, nếu người lao động không đạt được những tiêu chuẩn của kỳ thi đặt ra, thay vì áp dụng các hình thức xử lý kỷ luật trái với các căn cứ pháp luật, người sử dụng lao động nên có động thái tổ chức các buổi chia sẻ, tập huấn nâng cao trình độ nghề nghiệp cho người lao động nếu xuất phát từ ý chí tự nguyện giao kết Hợp đồng lao động ban đầu và thiện chí hợp tác giữa người lao động và người sử dụng lao động một cách lâu dài.
——————————
[LTT & LAWYERS:] Bài viết được đăng tải nhằm mục đích giáo dục, phổ biến, tuyên truyền pháp luật và chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước không nhằm mục đích thương mại. Thông tin nêu trên chỉ có giá trị tham khảo và có thể một số thông tin pháp lý đã hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại vì vậy Quý khách khi đọc thông tin này cần tham khảo ý kiến luật sư, chuyên gia tư vấn trước khi áp dụng vào thực tế.
Mọi vướng mắt pháp lý liên quan đến vấn đề này xin vui lòng liên hệ cho chúng tôi:
☎️ Công ty Luật TNHH LTT & Các Cộng Sự
– E-mail: info@lttlawyers.com
– Phone: (+84) 906 122 830
– Website: www.lttlawyers.com
– Trụ sở chính: Tầng 19, Khu A, Tòa nhà Indochina Park Tower, Số 4 Nguyễn Đình Chiều, Đa Kao, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.