Hợp đồng thương mại là gì? 9 rủi ro thường gặp trong hợp đồng thương mại
Khái niệm hợp đồng thương mại
Hợp đồng thương mại là một giao dịch thể hiện sự thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện giữa các chủ thể trong kinh doanh với nhau và với các bên có liên quan đến việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ trong hoạt động thương mại.
Những rủi ro thường gặp khi thực hiện hợp đồng thương mại
Rủi ro do vô hiệu hợp đồng
Vô hiệu về hình thức
Mỗi loại hợp đồng đều có những quy định riêng biệt về hình thức, trước tiên cần hiểu rằng, hợp đồng thương mại có thể là một trong những loại hợp đồng sau:
Hợp đồng mua bán hàng hóa: đây là loại hợp đồng không có yếu tố quốc tế; hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (gồm suất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, tám suất tái nhập) và hợp đồng mua bán qua sở giao dịch hàng hóa (gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng kỳ hạn).
Hợp đồng dịch vụ: là loại hợp đồng cung ứng dịch vụ liên quan đến mua bán hàng hóa (gồm hợp đồng trong các xúc tiến thương mại, trung gian thương mại, các hoạt động thương mại khác) và các hợp đồng cung ứng dịch vụ chuyên ngành (hợp đồng dịch vụ tài chính, bảo hiểm, ngân hàng, du lịch).
Ngoài ra còn có các loại hợp đồng trong các hoạt động đầu tư Thương mại khác như các loại hợp đồng giao nhận thầu xây dựng, hợp đồng chuyển nhượng dự án khu đô thị mới, dự án hạ tầng kĩ thuật công nghiệp, nhà ở…)
Như vậy, hợp đồng có thể được thiết lập bằng lời nói, văn bản, phương tiện điện tử hoặc hành vi cụ thể của các bên giao kết. Tuy nhiên, vì lý do hợp đồng thương mại thường thể hiện cho những giao dịch quan trọng và lớn của doanh nghiệp do đó các thỏa thuận giữa các bên nên được thể hiện bằng văn bản để khi phát sinh tranh chấp các bên có căn cứ pháp lý để thương lượng và giải quyết. Theo pháp luật hiện hành, khi có sự vi phạm về mặt hình thức của hợp đồng, các bên cần ngồi lại để thỏa thuận, thống nhất với nhau phương án giải quyết cho ổn thỏa giữa các bên.Trường hợp không có tiếng nói chung, một trong các bên có quyền khởi kiện ra tòa, yêu cầu tòa án có thẩm quyền tuyên bố hợp đồng vô hiệu. Vì vậy để hạn chế rủi ro pháp lý này, các bên tham gia hợp đồng nên lựa chọn loại hợp đồng bằng văn bản và tuân thủ đầy đủ các yêu cầu của loại hợp đồng mà các bên giao kết.
Vô hiệu về nội dung
Vô hiệu do chủ thể ký kết hợp đồng không đủ thẩm quyền. Đây là yêu cầu rất quan trọng bởi lẽ theo quy định tại điều 142 bộ luật dân sự 2015 nếu hợp đồng thương mại được ký kết bởi người không có thẩm quyền đại diện theo quy định, hợp đồng này sẽ không phát sinh hiệu lực đối với cá nhân, tổ chức được đại diện. Trong trường hợp, người đại diện ký kết hợp đồng của đối tác không phải là đại diện theo pháp luật thì bắt buộc phải là người đại diện theo ủy quyền hợp lệ thể hiện người này có đủ thẩm quyền để ký hợp đồng thương mại này. Theo đó, hợp đồng thương mại sẽ vô hiệu khi chủ thể ký kết hợp đồng thuộc một trong những trường hợp sau: đối tác không có năng lực hành vi dân sự thực hiện hợp đồng; đối ta không có tư cách pháp nhân; người đại diện của đối tác không có thẩm quyền đại diện ký kết hợp đồng; người ký hợp đồng vượt quá phạm vi được ủy quyền; chủ thể không có tư cách, đủ điều kiện thực hiện đối tượng của hợp đồng.
Do đó để tránh trường hợp hợp đồng thương mại của doanh nghiệp với đối tác bị xem là không phát sinh hiệu lực do người ký kết không có thẩm quyền thì hãy lưu ý đến vấn đề này và yêu cầu đối tác tuân thủ tuyệt đối.
Do đối tượng hợp đồng là những hàng hóa, dịch vụ không thực hiện được (bị pháp luật cấm)
Đối tượng hợp đồng trong lĩnh vực thương mại thường là hàng hóa dịch vụ mà các bên thỏa thuận. Chính vì thế, cần quy định rõ ràng, cụ thể về đặc điểm, tính chất của đối tượng để khi có tranh chấp xảy ra có thể xác định được một cách nhanh chóng. Đối tượng là hàng hóa: cần lưu ý để tránh trường hợp các đối tượng này thuộc danh mục các sản phẩm bị pháp luật cấm hoặc không đủ điều kiện để thực hiện mua bán theo thỏa thuận của hợp đồng. Đối tượng là dịch vụ: đối với các loại hợp đồng cung ứng dịch vụ mà pháp luật hiện hành quy định phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo các quy định đó
Do nội dung trong hợp đồng trái quy định pháp luật, trái đạo đức xã hội
Nội dung của hợp đồng phải đảm bảo không được trái pháp luật và đạo đức xã hội, nếu vi phạm, hợp đồng sẽ vô hiệu. Tùy theo từng loại hợp đồng, các bên có thể thỏa thuận về những nội dung trong hợp đồng thương mại nhưng vẫn đảm bảo đúng theo quy định pháp luật.
Có thể bạn quan tâm 4 Lý Do Nên Thuê Luật Sư Soạn Thảo Hợp Đồng Thương Mại
Rủi ro do điều khoản hợp đồng không chặt chẽ
Khi soạn thảo hợp đồng, cần đảm bảo các quy định cần thiết về hợp đồng nếu không sẽ gây khó khăn trong quá trình thực hiện hợp đồng của các bên do các điều khoản hợp đồng thiếu chặt chẽ ví dụ như:
Gây khó khăn trong việc giao hàng do địa điểm giao hàng không được thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng
Quy định về thời gian thanh toán không rõ ràng dẫn đến việc bên có nghĩa vụ thanh toán kéo dài thời gian thanh toán, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bên có quyền
Quyền và nghĩa vụ của các bên còn mập mờ, thiếu chi tiết
Quy định về đóng gói sản phẩm, phương thức vận chuyển hàng hóa cũng không được quy định cụ thể rõ ràng
Phương thức thanh toán cũng như đồng tiền được dùng để thanh toán cũng là vấn đề cần cụ thể hóa ngay khi soạn hợp đồng.
Điều khoản về bảo mật thông tin
Điều khoản bảo mật thông tin trong hợp đồng được quy định dựa trên các cơ sở pháp lý rõ ràng. Theo quy định tại khoản bốn điều 289 luật thương mại hai không linh năm: trừ các thỏa thuận khác, thương nhân nhận quyền có nghĩa vụ giữ bí mật về biết quyết kinh doanh đã được nhận quyền, kể cả khi hợp đồng kết thúc hoặc chấm dứt. Như vậy, việc đảm bảo thông tin công ty cần được thực hiện trong và sau khi kết thúc hợp đồng. Quy định về bảo mật thông tin được đặt ra trong giai đoạn thực hiện hợp đồng và cả sau khi chấm dứt hợp đồng. Hành vi vi phạm trong bảo mật thông tin được coi là căn cứ yêu cầu bồi thường thiệt hại và buộc phải khắc phục những hậu quả do hành vi vi phạm gây ra. Tùy theo mức độ và tính chất của hành vi trong một số trường hợp có thể tiến hành các thủ tục tố tụng dân sự hoặc hình sự để bảo vệ quyền sở hữu đối với các thông tin này. Vì vậy, trong quá trình đàm phán, soạn thảo hợp đồng các bên cần quy định rõ về chế tài vi phạm điều khoản bảo mật nhầm răn đe, tránh trường hợp các bên tiết lộ bí mật thông tin của nhau.
Điều khoản về sự kiện bất khả kháng
Doanh nghiệp cần lưu ý rằng, với sự kiện bất khả kháng thì một bên hoặc các bên không có quyền chấm dứt, hủy bỏ hợp đồng, bởi việc. Dứt, vì bỏ hợp đồng là một giải pháp rất nghiêm trọng, một bên không thể tùy tiện áp dụng. Ngay cả khi có sự kiện bất khả kháng làm ảnh hưởng tới việc thực hiện hợp đồng, việc. Dứt hủy bỏ cũng không luôn luôn được chấp nhận mà cần xem xét sự ảnh hưởng này ở mức độ, có làm cho mục đích khi giao kết có thể đạt được hay không. Do đó khi chọn hợp đồng để ký kết doanh nghiệp cần phải lưu ý: thống nhất rõ ràng thế nào là sự kiện bất khả kháng; có quy định về nghĩa vụ thông báo khi sự kiện bất khả kháng xảy ra trong quá trình; thỏa thuận trước về phương án xử lý kèm theo trách nhiệm của các bên khi gặp sự kiện bất khả kháng.
Điều khoản phạt vi phạm các bên phải hiểu được hai chế tài phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại khác nhau nắm rõ quy định về hai chế tài này khi thỏa thuận, ký kết hợp đồng. Nếu bỏ qua điều khoản này các bên có thể gặp rủi ro khi phát sinh tranh chấp, phát sinh thiệt hại khi có bên không thực hiện đúng nghĩa vụ điều kiện áp dụng phạt vi phạm trong hợp đồng thương mại phải bao gồm: hợp đồng phải có hiệu lực; có hành vi vi phạm hợp đồng; có thỏa thuận áp dụng phạt vi phạm. Các bên cần lường trước rủi ro phát sinh và quy định rõ về trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại để tránh trường hợp không áp dụng được chế tài này.
Điều khoản phạt vi phạm
Điều khoản giải quyết tranh chấp
Điều khoản về khả năng thanh toán
Điều khoản về vi phạm nghĩa vụ hợp đồng
Điều khoản liên quan tới rủi ro phụ lục hợp đồng
Trên đây là vấn đề Hợp đồng thương mại là gì? Những rủi ro thường gặp trong hợp đồng thương mại. Trong trường hợp các bạn đang gặp phải các vấn đề pháp lý về hợp đồng, soạn thảo hợp đồng, tranh chấp hợp đồng vui lòng liên hệ với các luật sư của LTT & Lawyers, chúng tôi sẽ liên hệ lại với Bạn ngay khi tiếp nhận thông tin.