THỎA THUẬN VỚI CÔNG TY ĐỂ ĐƯỢC HƯỞNG TRỢ CẤP THẤT NGHIỆP KHI ĐÃ CÓ VIỆC LÀM, AI LÀ NGƯỜI VI PHẠM?

Thời gian gần đây, một số doanh nghiệp phản ánh rằng có tình trạng người lao động đến ứng tuyển làm việc và đang hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp nên muốn thỏa thuận với doanh nghiệp không tham gia bảo hiểm xã hội (“BHXH”) và bảo hiểm thất nghiệp (“BHTN”). Liệu rằng doanh nghiệp hay người lao động bị phạt? 

1. Quy định về xử phạt khi không tham gia BHXH bắt buộc 

Luật BHXH 2024 đã quy định rõ các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại khoản 1 Điều 2 bao gồm:  

• Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn. 

• Người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên. 

Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định rõ về hành vi vi phạm trong việc đóng BHXH bắt buộc. Cụ thể tại khoản 1 Điều 39, nếu người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia BHXH bắt buộc thì bị phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. 

Việc người lao động tham gia BHXH bắt buộc còn có cả trách nhiệm của doanh nghiệp. Theo Luật BHXH 2024, doanh nghiệp có trách nhiệm đóng một phần chi phí BHXH cho người lao động, giúp giảm bớt chi phí cho người lao động khi tham gia BHXH và đảm bảo người lao động sẽ được hỗ trợ về mặt tài chính khi xảy ra các rủi ro mà BHXH quy định.  

Về phía doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp đồng ý với thỏa thuận của người lao động không tham gia bảo hiểm xã hội thì theo khoản 6 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp đã có hành vi vi phạm về việc không đóng BHXH bắt buộc cho người lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc bị phạt tiền từ 12% – 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính. Mức xử phạt này có thể lên đến 150.000.000 đồng. 

Như vậy, việc người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nhưng có thỏa thuận với doanh nghiệp không tham gia chế độ bảo hiểm này thì đây là hành vi vi phạm quy định về việc tham gia BHXH bắt buộc. Cả doanh nghiệp và người lao động đều có thể bị xử phạt vi phạm hành chính nếu có hành vi trên. 

2. Tầm quan trọng khi tham gia BHXH bắt buộc 

BHXH bắt buộc là một chính sách của nhà nước ta nhằm ổn định cuộc sống của người lao động khi gặp rủi ro: ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, thất nghiệp,… Việc tham gia BHXH bắt buộc không chỉ là nghĩa vụ của người lao động mà còn là một quyền lợi quan trọng giúp bảo vệ chính họ.  

Khi tham gia BHXH bắt buộc tại doanh nghiệp, doanh nghiệp sẽ là đơn vị hỗ trợ cho người lao động được hưởng các chế độ BHXH. Nếu người lao động không tham gia BHXH bắt buộc tại doanh nghiệp thì các chế độ khi có đau ốm, bệnh nghề nghiệp, thai sản, tai nạn lao động,… sẽ không được doanh nghiệp hỗ trợ. Điều này khiến cho người lao động rơi vào hoàn cảnh khó khăn, không đủ khả năng trang trải chi phí duy trì cuộc sống trong thời gian không làm việc. 

Tham gia BHXH bắt buộc là một chính sách quan trọng và cần thiết của người lao động. Việc không tham gia BHXH bắt buộc không chỉ gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn vi phạm pháp luật, dẫn đến bị phạt tiền. Người lao động và doanh nghiệp cần hiểu rõ trách nhiệm của mình trong việc tham gia và đóng BHXH để nhằm bảo vệ đầy đủ quyền lợi hợp pháp của cả hai bên.